ÖNSÖZ

Gagouz dili blog'una HOŞ GELDINIZ!

Bu site okul hem universite üüredicilerinä, üürencilerä, studentlerä deyni kuruldu. Umut ederim, ki verili informaţia faydalı olur.

вторник, 20 марта 2018 г.

Stilistika


Stilistika

Stilistika, dilin laf etmenin stilleri için bilimdir. Termen „stilistika” gr. dilindändir, „stylos” – „grifli” (taştan yazal). Bu laf nicä annatma kullanılarmış. Bu takım termin stilistika  başka mânalarda gösterer: laf etmek, yazmak, stilleri üürenilmesi, onun kaliteleri hem kuralları tarafından. Fransız dilindän „stilistik” hep stil lafından geler da mânasıdır bilim laf etmenin stillerin soyları için. Şindiki zamanda stil lafının başka mânaları da var, bakarak neredä o kullanılăr (yaşamak sferasında mı, incä sanatlar sferasında mı, artistik literatura sferasında mı h.b.). Politik stili, resimcilik stili h.b., laf etmek stili, yazmak stili, literar dilinin stilleri, yazıcının individual literar stili h.b.
Stil lafından var kolay annamağa hem laf etmenin, yazmanın karakterini, lingvistik kolaylıklarının tonunu, angılarını yazıcı kullanăr, ki türlü artistik efektlerini kazansın. Var termen: indirekt stil (kıynaştan danışmak) hem direkt stil (doorudan danışmak), sözlü stil, yazılı laf etmek, angısı imite eder aazdan laf etmenin naturallığını; termin stil yannışlığı - söylemek, laf etmek yannışlığı.
Talant, o da bir individual stil, orijinal, personal formasında. Termen büyük stil, üüsek stil, aşaa stil hem eni stil, eski stil, angıları kalendar zamanın sayılmasını göstererlär (Grigorian kalendarı – eni stil, Ülian stil – eski stil).
Şindi bu haberlerä görä stilistikanın strukturasını, kategorialarını bakalım.
Difiniţialarda başka stilistika için bilmäğä lâzım: I. a) ani stilistika dilcilik biliminä, lingvistikaya dayanăr, ama hep o zaman kendi obiekti hem dâvaları da var. Her bir halkın dili bir bütündür, hem birlidir, ama real laf etmektä insan zanaatları  arasında türlü çalımnar, formalar peydalanăr: laf etmek stilleri, da çıkăr, ani dil o birdir, ama laf etmek, yazmak maneraları, stilleri türlüdür.
Nedän bu olăr­? a) danışmanın niyetlerindän; b) dilin funkţialarından; c) sosyal yaşayış hem psiholojik situaţialarından her bir laf edenin  manerası, zaman hem er faktorluğuna görä.
II b) ani stilistika laf etmenin türlü stillerini açıklăr: sözlü hem yazılı, ofiţial hem familiar stil, bilim hem publiţistik stil, solemn hem adetçä stil. Hepisinin bunnarın lexik, frazeolojik, gramatik hem fonetik kendilikleri var, kendi mahsus dil elementleri hem formaları, sistemi.
Literaturolog  üürenärkän, analiz yaparkan literar yaratmalarına, dilinä, yok nasıl dayanmasın stilistikanın kanunnarına hem bilgilerinä. Bunsuz yok nasıl annamağa artistik dilinin türlü fenomennerin rolunu hem sayımnığını. Nep bu zaman ama, lâzım göstermäğä, ani stilistikanın yok doorudan ilişkiliyi laf artistliyinä, zerä o insan laf etmesini, genel bakımından, araştırăr.
c) Ama var bir mahsus ayırı stilistika bölümü, angısının araştırmak obiekti artistik literaturanın dili hem ani  bütündän baktıynan stilistika gazetaların da dilini, bilim yazılarının da dilini üürener. Kimär kerä buna literaturologia stilistikası deniler. Ama bunnar az aslıdır, zerä arzistik literaturanın dili çok taa zengindir hem zordur, katlaşıktır, zerä ona çok türlü stillär girer, angıları işlendirili yazıcının talantına görä, artistikçä (V.Vinogradov „О языке худ. литер.” 1959, М). Artistik literatirasında halk dilinin geniş hem derin zenginnikleri dä kullanılăr, kâmil onnarı işlendirer.
Ç) Bu üzerä lâzım tanımağa, ani artistik dilinin stilistikası – lingvistika obiektidir, lingvistikaya girer hem metodlarınnan hem niyetlerinnän. O üürener literaturanın dilini, hem dilin ilişkiliyini başka laf etmek formalarınnan. O yazıcının dilini nicä bir kendili laf etmek formasını bakăr. Artistik literatura stilistikası bu takım pek lâzımdır, zerä yaratmak materialların naturasını açıklăr, ama o olamaz literaturologia bilimin erinä, onun erini tutamaz, onun kendi obiekti var: stili karakterizlemäğä, dilä analiz yapmağa her bir yazıcının yaratmasına.
Literar dilinin soyları hem kolaylıkları; dooru laf etmenin kriterileri hem sınaşları; literar gramatikası, analiz prinţipleri – hepisi bunnar stilistika bilgileridir, zerä bu zanaat laf etmek ilerletmesinin bir payıdır, da ister,  ki studentlär hem üürencilär ana dilinin taa üüsek zenginniklerini ayırıp kullansınnnar. Ana dili zerä zengindir, var ne ayırmağa; en uygun lafları, laf birleşmelerini, uygun frazeolojik konstrukţialarını, cümlä paylarının topikasını, sayılăr, laf etmäğä hem yazmağa diyil nicä olursa, ama düzgün hem gözäl stildä, yakın artistik literar dilinä.
Stilistik sınaşları hem becermekleri ilerlener diyil sade lexik, fonetik, gramatik hem literatura bilgilerin yardımınnan, ama bütün üüretmek proţesin temelindä.
Bilim üzerinä nicä teoria stilistika peydalanmış taa eski Romada, da kullanarak dilin kolaylıklarını hem çalımnarını nicä taa mânalı, expresiv, içindekili textleri bilgi hem sınaşmak verärmiş.
Stilistika praktikasında artistik textlerinä  analiz yapmağa üüreniler. Böylä stilistika sınaşları üüretmek kiyatlarında vardılar: gramatikada, retorikada, söz teoriasında.
Stilistika bilgileri insanın meraklığını ana dilinä uyandırmağa kolaylık verer, angısı halkın ruh zenginniklerinä kapuları açăr, kendi hem yabancı laflar için annatmağa havez verer: (baa, çaynik, mamaliga); arhaizmalar (kağan, yay, mızrak); neologizmalar (atom, xerox), onnarın stilistik funkţiası için: dolu vokallı hem eksik vokallı, ses birleşmeleri için, nicä: neredä – nända, burada – burda; laf kurmak çalımnarı: kasavet – kasavetli – kasavetsiz.
Çokluk sayının stilistik variantları, hal formaların stilistik funkţiaları hem lexikal sufixleri stilistik funkţialarında tanışărlar: nişannık temasında – tilkinin izleri – nicä tilki izleri.
Superlativ gradının sinonim formalarından: en büyük – hepisindän büyük.
Sayılıklar temasında, nicä sayılıkları kullanmağa başka söz paylarınnan türlü stilistik funkţialarında : iki fikir.
Işlik en uygun işlem gösterän lafları ayırmağa, onnarın stilistik başkalıklarını kullanmağa: seni hastarladım, duygu duymağa.
Yardımcı lafların stilistik kolaylıklarını kullanmağa. Cümlä temasında: laf sıralığın stilistik kullanılmasını h.b.
 Literaturada stilistika yazıcının yaratmalarında kullanılăr hem ilerlener. Literatura yaratmalarına lingvistik komentariaları yapılăr her bir lafın, laf birleşmelerinin, frazeologizmaların funkţiaları bakılăr.
Üürencilär yaratma yazarkan kendi stilini dä düzmäğä alışărlar. Dilin literar normalarını kullanmağa, lexik, ortoepik, gramatik, stilistik normalarını kullanmağa üürenerlär, annayıp onnarın funkţialarını: epitet, metafora, yaraştırmalar, hiperbolalar. Epistolar stilinnän tanışărlar, okuyup onnarı romannarda, dramatik yaratmalarında. Epistolar – mektup formasında yazı.

При копировании статьи ссылка на оригинал обязательна!

0 коммент.:

Отправить комментарий

Следующее Предыдущее Главная страница

Blogger Template by Blogcrowds